Vệ sinh và chăm sóc giày trekking đúng cách không chỉ giúp kéo dài tuổi thọ của đôi giày mà còn đảm bảo hiệu suất hoạt động, giữ gìn vệ sinh và ngăn ngừa nấm mốc, mùi hôi. Một đôi giày được chăm sóc tốt sẽ luôn sẵn sàng cho những chuyến đi tiếp theo của bạn.
I. Vệ sinh giày trekking sau mỗi chuyến đi
Ngay sau khi trở về từ chuyến trekking, việc làm sạch giày là cần thiết, đặc biệt nếu giày bị bám bùn đất, cát bụi hoặc ẩm ướt.
A. Chuẩn bị dụng cụ:
- Bàn chải mềm (hoặc bàn chải đánh răng cũ) để làm sạch bề mặt và các khe nhỏ.
- Bàn chải cứng hơn (hoặc dụng cụ cạo) để làm sạch đế giày.
- Nước sạch (nước ấm là tốt nhất).
- Xà phòng rửa chén hoặc dung dịch vệ sinh giày chuyên dụng (tránh các chất tẩy rửa mạnh).
- Khăn sạch, khô.
- Giấy báo cũ hoặc miếng giữ form giày (shoe tree).
B. Các bước vệ sinh:
- Loại bỏ bụi bẩn thô:
- Đập nhẹ hai chiếc giày vào nhau để làm rơi bớt đất, bùn khô bám bên ngoài.
- Dùng bàn chải cứng (hoặc que nhỏ) để cạo/chải sạch đất, bùn, sỏi, cành cây kẹt trong các rãnh đế giày. Việc này rất quan trọng để duy trì độ bám của đế.
- Tháo rời các bộ phận:
- Tháo dây giày và lót giày (insole) ra khỏi giày. Lót giày thường là nơi tích tụ nhiều mồ hôi và vi khuẩn nhất.
- Làm sạch bề mặt ngoài giày:
- Sử dụng bàn chải mềm và nước sạch (có thể pha thêm chút xà phòng rửa chén loãng hoặc dung dịch vệ sinh giày chuyên dụng) để chải nhẹ nhàng toàn bộ bề mặt giày.
- Đối với giày da: Lau nhẹ bằng khăn ẩm, không dùng quá nhiều nước và tránh chà xát mạnh để không làm hỏng lớp da.
- Đối với giày vải tổng hợp hoặc kết hợp: Có thể dùng bàn chải chà kỹ hơn các vết bẩn cứng đầu.
- Lưu ý: Tuyệt đối KHÔNG GIẶT GIÀY BẰNG MÁY GIẶT. Máy giặt và máy sấy có thể làm hỏng cấu trúc giày, lớp keo dán, màng chống thấm và làm biến dạng form giày.
- Làm sạch bên trong giày:
- Dùng khăn ẩm sạch lau bên trong giày để loại bỏ bụi bẩn và mồ hôi.
- Đối với lót giày (insole) và dây giày: Giặt riêng bằng tay với xà phòng nhẹ, sau đó phơi khô.
- Để khử mùi hôi bên trong giày, bạn có thể rắc một ít bột baking soda vào trong giày và để qua đêm, sau đó đổ bỏ. Hoặc sử dụng các loại xịt khử mùi giày chuyên dụng.
- Xả sạch và làm khô:
- Xả sạch giày dưới vòi nước (không ngâm giày quá lâu) để loại bỏ hết xà phòng.
- Dùng khăn sạch, khô thấm bớt nước bên ngoài.
- Làm khô giày: Đây là bước quan trọng nhất và cần sự kiên nhẫn.
- Không phơi giày dưới ánh nắng trực tiếp hoặc gần nguồn nhiệt cao (lò sưởi, máy sấy). Nhiệt độ cao có thể làm co rút da, hỏng lớp keo, làm khô cứng vật liệu tổng hợp và ảnh hưởng đến lớp màng chống thấm.
- Nhét giấy báo cũ hoặc khăn khô vào bên trong giày. Giấy báo có tác dụng hút ẩm rất tốt. Thay giấy báo thường xuyên (2-3 lần/ngày) cho đến khi giày khô hoàn toàn.
- Để giày ở nơi thoáng mát, khô ráo, có gió lưu thông. Có thể sử dụng quạt để tăng tốc độ làm khô.
- Giày có lớp màng chống thấm thường mất nhiều thời gian hơn để khô bên trong. Hãy đảm bảo giày khô ráo hoàn toàn trước khi cất đi.
II. Chăm sóc và bảo dưỡng định kỳ
Sau khi vệ sinh sạch sẽ, việc bảo dưỡng định kỳ giúp duy trì chất lượng và tăng tuổi thọ của giày.
- Phục hồi lớp chống thấm nước (Re-waterproofing):
- Theo thời gian, lớp phủ DWR (Durable Water Repellent) bên ngoài giày có thể bị mòn, làm giảm khả năng chống thấm.
- Khi bạn thấy nước không còn trượt khỏi bề mặt vải mà bắt đầu thấm vào, đó là lúc cần phục hồi.
- Sử dụng các loại xịt hoặc gel chống thấm nước chuyên dụng dành cho giày trekking (ví dụ: Nikwax, Grangers). Đọc kỹ hướng dẫn sử dụng của sản phẩm và nhà sản xuất giày.
- Lưu ý: Luôn làm sạch giày trước khi xịt/bôi chất chống thấm để đảm bảo hiệu quả.
- Dưỡng da (đối với giày da):
- Da giày có thể bị khô và nứt nếu không được dưỡng ẩm.
- Sử dụng kem dưỡng da (leather conditioner) hoặc sáp ong chuyên dụng cho giày da để giữ da mềm mại và ngăn ngừa nứt nẻ. Bôi đều lên bề mặt da sau khi đã làm sạch và khô giày.
- Kiểm tra và sửa chữa:
- Kiểm tra định kỳ các đường may, lớp keo dán, đế giày xem có dấu hiệu bong tróc, nứt vỡ hay không.
- Nếu phát hiện hư hỏng nhỏ, hãy sửa chữa sớm để tránh tình trạng tồi tệ hơn. Bạn có thể tự dán lại keo hoặc mang đến thợ sửa giày chuyên nghiệp.
- Kiểm tra tình trạng của lót giày và dây giày, thay thế nếu chúng bị mòn hoặc hỏng.
III. Bảo quản giày trekking
Bảo quản đúng cách khi không sử dụng giúp giày giữ được form dáng và tránh hư hại.
- Giữ form giày:
- Nhét giấy báo cũ vo tròn hoặc sử dụng shoe tree (cây giữ form giày) vào bên trong để giày không bị biến dạng khi không sử dụng. Giấy báo còn giúp hút ẩm còn sót lại và khử mùi.
- Nơi bảo quản:
- Cất giày ở nơi khô ráo, thoáng mát, tránh ánh nắng trực tiếp và các nguồn nhiệt.
- Tránh những nơi ẩm ướt như tầng hầm, nhà kho ẩm, hoặc trong túi nilon kín lâu ngày vì dễ gây nấm mốc và mùi hôi.
- Nếu có hộp giày hoặc túi vải chuyên dụng, hãy sử dụng chúng để bảo vệ giày khỏi bụi bẩn.
- Không để giày bẩn lâu ngày:
- Đừng lười biếng mà cất giày bẩn vào kho. Bụi bẩn và bùn đất có thể ăn mòn vật liệu giày, làm giảm tuổi thọ và tạo điều kiện cho vi khuẩn, nấm mốc phát triển.
Chăm sóc giày trekking đúng cách không chỉ là một thói quen tốt mà còn là cách bạn thể hiện sự trân trọng với người bạn đồng hành tin cậy trên mỗi cung đường khám phá!
